De Zwemmende stad

Stockholm, de stad die zwemt. Gebouwd op zo’n twintig eilandjes in het Mälarmeer. En ook Stockholm, de stad van mannen met kinderwagens. Dat is het eerste wat me opvalt na een busrit van ruim een uur vanaf het vliegveld. Vloeiend rijden we door een licht glooiend landschap van naaldbossen, spiegelende wateren en voor anker liggende bootjes. En een vestiging van Ikea natuurlijk. Maar wat een rust, wat een ruimte. ‘Thuiskomen’, komt in me op. Hoe bizar dat misschien ook klinkt uit de mond van iemand die nog nooit in Scandinavië is geweest.

Bij de busterminal is het geordende hectiek. Vele bussen, mensen die in- en uitstappen, kofferskofferkoffers. En toch hangt er een soort rust. Tijd voor vragen, geen gehaast. Om vervolgens op de minuut naar de volgende bestemming te vertrekken. Hoe doen ze dat toch? Geen academisch of Brabants kwartiertje wat zo in ons systeem zit. Of ‘no show’ (van de bus bedoel ik), ook nog een optie. Beter gezegd, geen optie, want ‘Betrouwbaarheid, servicegerichtheid en vriendelijkheid’ lijkt hier het motto. De jongen in de winkel waar ik een plattegrond koop (om zicht te krijgen op zowel boven- als ondergronds Stockholm) voldoet gelijk aan dit ‘mottoprofiel’. Hij beantwoordt in alle rust mijn vragen, schrijft dingen voor me op, zoekt met me mee op de kaart waar het hotel ligt. Zonder dat hij zich laat afleiden door zijn eigen piepende mobieltje. Wow!

Onder de indruk van zoveel servicegerichtheid slalom ik met koffer en kaart richting het metrostation T-Centralen, alwaar ik terecht kom in een krioelend mierennest van mensen, roltrappen en gangen. En kunst, kiiiiiiiilometers kunst. Er is jarenlang creatief gewerkt om de ondergrondse gangen van Stockholm een waarlijk kunstparadijs te laten zijn. Heaven under earth. Het doet het gebrek aan daglicht verkleuren tot een vriendelijke uitnodiging om je zonder ook maar enige vorm van claustrofobie ondergronds te begeven.

Ook Stockholm is gekleurd, een grote diversiteit aan mensen. Daar waar je vooral blond haar met blauwe kijkers (en sproetjes) verwacht, is dat allesbehalve waar. Een mooie mix met donkere huidskleuren, donker haar is de realiteit. Wat opvalt zijn de lichtjes in de ogen. Blikken (‘hè, wie ben jij?’) die uitnodigen om contact te leggen. Loop in Nederland door een willekeurige winkelstraat en het zal je opvallen dat het gros van de mensen met de blik naar ‘binnen’ is gericht. Nauwelijks om zich heen kijkend, gefronst. Laat ik het woord chagrijnig nog even buiten beschouwing, want daar kunnen wij Hollanders ook wat van (kijken). Levensvreugde, dat zie ik in de ogen van veel Zweden. Balans, dat zie ik ook. Daar wil ik als mens (met een Zweedse voornaam) en als coach meer van weten!

Dús…op onderzoek uit! Wat blijkt (zoal)…

… de Zweden zijn vrijheidslievend, wat zich vertaalt in Allemansrätten: het recht om overal te gaan en staan waar men wil. Ook als dat het tuintje van je buurman is.

… de Zweden geëmancipeerd? Nou en of! Ouderschapsverlof wordt door zowel mannen als vrouwen opgenomen, waarmee de overheid stimuleert dat zowel mannen als vrouwen een goede band met hun kind opbouwen. Overigens is het kind pas vanaf de eerste verjaardag welkom bij de kinderopvang. De veelheid aan mannen met een kinderwagen (al dan niet met gsm aan het oor, en tegelijkertijd ook echt betrokken bij hun kind) was gelijk verklaard.

… werk en privé heel bewust en goed in balans houden, dat kunnen ze! Het aantal hardlopers op een willekeurige donderdagochtend is hoopgevend voor de algehele nationale Zweedse fysieke, mentale èn gevoelsconditie. Een voorbeeld van algeheel welzijn ten top, daar is geen vitaliteitbeleid voor nodig!

… gericht op harmonie en zich aanpassen aan het collectief, dat kunnen de Zweden als geen ander. Collectieve harmonie, laat ik het zo noemen. Vooral niet boven de meute willen uitsteken. Ik zie een ‘DelftsHolm’ tegeltje ‘Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg’. In de kleuren geel en blauw uiteraard. Maakt dat je egodingetjes en borstklopperijen minder snel in Zweden zult tegenkomen. Subassertiviteit is de keerzijde; gemakkelijk toestemmen, meegaan in dat wat de ander zegt, niet te direct zijn, conflicten bij voorkeur vermijden. Tja, dat kom ik als coach natuurlijk ook regelmatig en ‘tegelmatig’ tegen bij cliënten.

Hypothetisch geredeneerd vanuit de theorie van de Geweldloze Communicatie (M.B. Rosenberg) kan de hang naar harmonie betekenen dat een Zweed wellicht minder goed naar zijn eigen behoeften en gevoelens luistert. Dat er uiteindelijk van binnenuit toch iets gaat mopperen (lees onvrede, boosheid, ergernissen) om je te dwingen te (gaan) luisteren naar je hart, naar dat wat jij in de kern echt wilt. Het aantal echtscheidingen in Zweden blijkt hoog, de vriendschappen juist for life. Eh….hoe zit dit? En waar komen ze dan vandaan….die lichtjes in de ogen, de levensvreugde die men uitstraalt?! Ik ben er (nog) niet uit….. deze Zweedse puzzel. Zonder wrijving tóch glans? Of zonder wrijving geen glans? That’s the question?!

Ik was gewaarschuwd: de Zweden zijn zakelijk. Is dat zo?! In mijn ogen was er oprechte interesse, hulp, en zelfs een hug tijdens het uitchecken bij het hotel. Het deed me assertief en vol overtuiging laten beloven dat ik terugkom. Voor het verder ontdekken van Shining Stockholm en het oplossen van ‘mijn’ puzzel. Meer dan graag!